Tính đến trước ngày 20-3-2020, công tác bầu cử tại đại hội Đảng bộ cấp cơ sở ở một số địa phương được thực hiện theo Hướng dẫn số 04-HD/TW, ngày 06/10/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Quyết định số 244-QĐ/TW ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương về quy chế bầu cử trong Đảng. Tuy nhiên, để bám sát và tuân thủ đúng nguyên tắc, Điều lệ Đảng, các nghị quyết đại hội Đảng, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn của công tác xây dựng Đảng và yêu cầu, mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo của Đảng trong giai đoạn mới, ngày 20/3/2020, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Hướng dẫn số 03-HD/TW hướng dẫn một số vấn đề cụ thể thực hiện Quy chế bầu cử trong Đảng. So với Hướng dẫn số 04-HD/TW, ngày 06/10/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Hướng dẫn số 03 có một số nội dung mới chủ yếu sau:
Thứ nhất, về kiểm phiếu bằng máy vi tính (Điều 7):
Trong các nội dung của đại hội, kiểm phiếu là khâu rất quan trọng và để rút ngắn thời gian, giảm bớt áp lực khâu kiểm phiếu trong bầu cử, ở Hướng dẫn số 03 Ban Bí thư đã có quy định cụ thể về hình thức kiểm phiếu bằng máy tính. Tuy nhiên, để quy trình kiểm phiếu được chặt chẽ, khoa học, chính xác, có tính bảo mật cao trong quá trình vận hành, Ban Bí thư yêu cầu: “Nếu thực hiện hình thức kiểm phiếu bằng máy tính thì cấp ủy hoặc ban thường vụ cấp ủy triệu tập đại hội phải lựa chọn nhân viên kỹ thuật bảo đảm tiêu chuẩn chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật, bảo đảm công tác bảo mật, giới thiệu cho Đoàn Chủ tịch đại hội xem xét, quyết định việc sử dụng”. Đồng thời, phải thống nhất sử dụng phần mềm kiểm phiếu do Quân ủy Trung ương chỉ đạo sản xuất, bảo đảm tính bảo mật và Ban Tổ chức Trung ương là cơ quan chịu trách nhiệm quản lý, cung cấp.
Như vậy, nếu triển khai kiểm phiếu bằng máy tính để thay thế cho hình thức kiểm phiếu thủ công thì tại đại hội thể hiện sự minh bạch, công bằng trong bầu cử. Từ đó, lựa chọn được những cán bộ, đảng viên có đủ đức, đủ tài mà các cấp ủy cũng như đảng viên tham dự đại hội mong muốn.
Thứ hai, về trách nhiệm của người đề cử trong việc giới thiệu nhân sự tham gia cấp ủy tại đại hội (Điều 11)
Hướng dẫn số 03 nêu rõ việc thực hiện đề cử tại đại hội như sau:
(1) Đối với việc đề cử ở đại hội đại biểu Đảng bộ cơ sở được thực hiện như sau: khi đại biểu chính thức của đại hội đề cử đảng viên chính thức không phải là đại biểu của đại hội để đại hội xem xét bầu vào cấp ủy thì chuẩn bị phiếu đề cử nộp cho đoàn chủ tịch đại hội, đồng thời phiếu đề cử phải có ý kiến đồng ý của người được đề cử;
(2) Đối với việc đề cử ở đại hội Đảng bộ cấp huyện và tương đương trở lên thì đại biểu chính thức của đại hội nếu đề cử đảng viên chính thức trong Đảng bộ không phải là đại biểu của đại hội để đại hội xem xét bầu vào cấp ủy phải chuẩn bị hồ sơ đề cử, nộp đoàn chủ tịch đại hội;
(3) Khi việc đề cử được tổ chức tại các đoàn đại biểu thì trưởng đoàn đại biểu tổng hợp danh sách những người được đề cử nộp đoàn chủ tịch đại hội;
(4) Riêng việc đề cử đối với cấp ủy viên từ chi bộ đến Ban Chấp hành Trung ương được thực hiện theo Điều 13 của Quy chế bầu cử trong Đảng.
Như vậy, để phát huy trách nhiệm đảng viên đồng thời khắc phục triệt để tình trạng lợi dụng quyền được tham gia đề cử nhân sự nhằm gây khó khăn cho công tác tổ chức đại hội, Hướng dẫn số 03 đã quy định rõ trách nhiệm của người đề cử trong việc giới thiệu nhân sự tham gia cấp ủy tại đại hội: “Tại đại hội, người đề cử nhân sự tham gia cấp ủy phải chịu trách nhiệm trước đại hội về tiêu chuẩn, điều kiện tham gia cấp ủy của người mà mình đề cử. Sau đại hội, nếu xác minh người được đề cử không đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định thì tùy theo mức độ vi phạm, người đề cử sẽ bị xem xét xử lý theo quy định của Đảng”. Đây là điểm mới rất quan trọng mà các cấp ủy đảng cần quán triệt tới đảng viên để thực hiện đúng ở đại hội Đảng bộ của địa phương, đơn vị.
Thứ ba, về lấy phiếu giới thiệu bí thư cấp ủy:
Sau khi đại hội bầu được cấp ủy khóa mới, Đoàn Chủ tịch đại hội chủ trì việc lấy phiếu giới thiệu của Đại hội đối với nhân sự bí thư cấp ủy trong số các đồng chí vừa trúng cử cấp ủy viên.
Ban kiểm phiếu của Đại hội tổ chức kiểm phiếu, báo cáo kết quả với Đoàn Chủ tịch Đại hội và cấp ủy cấp trên (thông qua đồng chí có thẩm quyền được cấp ủy cấp trên cử về dự và chỉ đạo); bàn giao biên bản kiểm phiếu và phiếu giới thiệu cho cấp ủy khoá mới (thông qua đồng chí triệu tập viên theo quy định tại Khoản 1, Điều 21 Quy chế bầu cử trong Đảng).
Cấp uỷ khóa mới tiếp tục thực hiện quy trình để bầu bí thư cấp ủy theo tinh thần Hướng dẫn 34-HD/BTCTW ngày 08/10/2009 của Ban Tổ chức Trung ương (đối với trường hợp đại hội bầu trực tiếp Bí thư); tổ chức công bố kết quả giới thiệu của Đại hội về nhân sự bí thư tại hội nghị đầu tiên của cấp ủy khóa mới và thực hiện quy trình bầu bí thư theo quy định (đối với trường hợp Đại hội không bầu trực tiếp Bí thư). Nếu kết quả giới thiệu của Đại hội khác với phương án nhân sự được duyệt thì báo cáo cấp ủy cấp trên cho ý kiến chỉ đạo trước khi bầu bí thư cấp ủy. Như vậy, việc đại hội bầu trực tiếp bí thư cấp ủy nhằm tiếp tục mở rộng dân chủ trong Đảng, phát huy quyền dân chủ trực tiếp của đảng viên dự Đại hội; đồng thời chống các biểu hiện dân chủ hình thức, dân chủ cực đoan, tư tưởng cục bộ, bè phái, mất đoàn kết. Để việc bầu trực tiếp ở Đại hội thành công, công tác nhân sự phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo, mới đảm bảo nhân sự là người thực sự tiêu biểu cho trí tuệ tập thể, trung tâm đoàn kết. Việc lựa chọn người đứng đầu phải được thực hiện một cách rõ ràng, minh bạch, công phu. Nhân sự được lựa chọn phải là người được thực tiễn thừa nhận, khẳng định.
Việc bổ sung, sửa đổi và ban hành Quy chế bầu cử trong Đảng lần này có ý nghĩa rất quan trọng nhằm tiếp tục cụ thể hoá nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng trong tình hình mới; thực hiện theo đúng Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương khoá XII và khắc phục những hạn chế, khiếm khuyết của Quy chế bầu cử trong Đảng trước đây. Cấp ủy các cấp phải đề cao hơn nữa trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XII và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2015-2020 đã đề ra. Đồng thời, việc tìm hiểu những điểm mới trong Hướng dẫn số 03-HD/TW cũng là tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu và giảng dạy các chuyên đề trong môn Nghiệp vụ công tác đảng ở cơ sở thuộc chương trình Trung cấp lý luận chính trị - hành chính./.
|
