banerchinh-ngay14-3-2021
Nhiệt liệt chào mừng 80 năm cách mạng tháng tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025)|và Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025)!
Hỗ trợ trực tuyến
Hội thảo khoa học

NHỮNG NHIỆM VỤ ĐẶT RA ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC TƯ PHÁP - HỘ TỊCH CẤP XÃ THEO QUY ĐỊNH TRONG LUẬT HỘ TỊCH NĂM 2014

Ngày 20/11/2014, Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam khóa XIII kỳ họp thứ 8 đã thông qua Luật Hộ tịch. Luật Hộ tịch gồm 7 chương và 77 điều. Luật quy định nguyên tắc, nội dung, thẩm quyền, thủ tục đăng ký hộ tịch; quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức trong đăng ký hộ tịch...

                                              

Cao Thị Hà  - Ths. Phó Trưởng khoa NN&PL

           Ngày 20/11/2014, Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam khóa XIII kỳ họp thứ 8 đã thông qua Luật Hộ tịch. Luật Hộ tịch gồm 7 chương và 77 điều. Luật quy định nguyên tắc, nội dung, thẩm quyền, thủ tục đăng ký hộ tịch; quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức trong đăng ký hộ tịch; sổ bộ hộ tịch, sổ hộ tịch cá nhân, cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử; trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong quản lý hộ tịch. Theo đó Luật quy định nhiều điểm mới liên quan đến lĩnh vực hộ tịch so với các văn bản pháp lý hiện hành đang điều chỉnh về lĩnh vực hộ tịch như Nghị định 158/2005/NĐ-CP quy định về hộ tịch và Nghị định 06/2012/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung NĐ 158/2005/NĐ-CP. Trách nhiệm quản lý công tác hộ tịch mà Luật hộ tịch 2014 quy định, theo phân cấp có vai trò của cơ quan tư pháp cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. Quan tâm tới cấp xã và thẩm quyền giải quyết lĩnh vực hộ tịch ở xã, trong tham luận này tôi phân tích làm rõ: “Những nhiệm vụ đặt ra cho công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã theo quy định trong Luật Hộ tịch 2014”

1. Luật hộ tịch 2014 chính thức xác định rõ nhiệm vụ của công chức tư pháp - hộ tịch trên lĩnh vực hộ tịch

Ngày 30/10/2012, Bộ Nội vụ ban hành Thông tư số 06/2012/TT-BNV hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn. Tại điều 8, Thông tư này đã quy định rõ nhiệm vụ của công chc Tư pháp - hộ tịch

Một là, tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp xã t chức thực hin nhiệm vụ, quyền hạn của y ban nhân dân cấp xã trong lĩnh vực tư pháp và hộ tịch trên địa bàn theo quy định của pháp luật.

Hai là trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ sau:

            1 Ph biến, giáo dục pháp luật; quản lý tủ sách pháp luật, tổ chức phục vụ nhân dân nghiên cứu pháp luật và t chức lấy ý kiến nhân dân trên địa bàn cấp xã trong việc tham gia xây dựng pháp luật;

2 Kiểm tra, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp xã báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định; tham gia công tác thi hành án dân sự trên địa bàn cấp xã;

3 Thực hiện nhiệm vụ công tác tư pháp, hộ tịch, chứng thực, chứng nhận và theo dõi về quốc tịch trên địa bàn cấp xã theo quy định ca pháp luật; phối hợp với công chức Văn hóa - xã hội hướng dẫn xây dựng hương ước, quy ước ở thôn, tổ dân phố và công tác giáo dục tại địa bàn cp xã;

4 Chủ trì, phối hợp với công chức khác thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở.

Ba là thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật chuyên ngành và do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã giao.

Theo quy định này, công chức tư pháp – hộ tịch phải có nhiệm vụ thực hiện 2 mảng lĩnh vực là tư pháp và hộ tịch. Nhưng trong Thông tư tư số 06/2012/TT-BNV được xác định là văn bản hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn này chỉ quy định những nhiệm vụ liên quan đến lĩnh vực tư pháp. Nhiệm vụ của công chức này trên lĩnh vực hộ tịch chủ yếu được quy định tại Nghị định số 158/2005/NĐ-CP quy định về hộ tịch và Nghị định số 06/2012/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 158/2005/NĐ-CP. Tuy nhiên quá trình triển khai Nghị định này, cho thấy Nghị định chưa quy định đầy đủ, rõ ràng các nhiệm vụ của công chức Tư pháp – hộ tịch trên lĩnh vực hộ tịch, chưa phân cấp rõ nhiệm vụ quản lý hộ tịch, việc quản lý những thông tin về hộ tịch của công dân còn sơ sài, thủ công, thiếu tính hệ thống, chưa chuyên nghiệp. Mỗi việc hộ tịch như sinh, kết hôn, tử, nuôi con nuôi, giám hộ…được đăng ký vào một sổ riêng (Sổ đăng ký khai sinh, Sổ đăng ký kết hôn, Sổ đăng ký tử, Sổ đăng ký việc nuôi…). Nhưng việc vào Sổ trên giấy này nếu không bảo quản tốt, dù nhiều địa phương đã bố trí kệ sắt, tủ, phòng riêng để lưu trữ thì việc thất lạc những thông tin quan trọng của công dân hoặc khi cần cung cấp lại cho họ sẽ là công việc khó khăn.

Tất cả những hạn chế này đã được Luật hộ tịch 2014 khắc phục. Luật xác định rõ những nhiệm vụ cụ thể cho công chức Tư pháp -  hộ tịch. Luật còn chỉ rõ việc xây dựng cơ sở dữ liệu hộ tịch quốc gia, cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử. Mọi thông tin hộ tịch của cá nhân được lưu giữ trên Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử (song song với cơ sở dữ liệu giấy), đồng thời kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Các Bộ, ngành, địa phương có thể lấy thông tin cá nhân từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Cơ sở dữ liệu hộ tịch được đánh giá là tài sản quốc gia, lưu giữ toàn bộ thông tin hộ tịch của mọi cá nhân, làm cơ sở để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, phục vụ yêu cầu tra cứu thông tin, quản lý, hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Điều này cũng đã đáp ứng yêu cầu về hiện đại hóa nền hành chính nhà nước trong giai đoạn hiện nay. Công chức tư pháp – hộ tịch có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp xã đăng ký hộ tịch kịp thời, chính xác, khách quan, trung thực; cập nhật đầy đủ các sự kiện hộ tịch của công dân vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch quốc gia và Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử.

2. Một số nhiệm vụ cụ thể của công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã theo quy định của Luật hộ tịch 2014

Điều 73, Luật Hộ tịch 2014 quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã

Một là tuân thủ quy định của Luật Hộ tịch và các quy định khác của pháp luật có liên quan về hộ tịch;

Hai là chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân cấp xã và pháp luật về việc đăng ký hộ tịch;

Ba là tuyên truyền, phổ biến, vận động nhân dân chấp hành các quy định của pháp luật về hộ tịch;

Bốn là giúp Ủy ban nhân dân cấp xã đăng ký hộ tịch kịp thời, chính xác, khách quan, trung thực; cập nhật đầy đủ các sự kiện hộ tịch đã được đăng ký vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử;

Năm là chủ động kiểm tra, rà soát để đăng ký kịp thời việc sinh, tử phát sinh trên địa bàn.

Đối với địa bàn dân cư không tập trung, điều kiện đi lại khó khăn, cách xa trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, công chức tư pháp - hộ tịch báo cáo Ủy ban nhân dân cấp xã cho tổ chức đăng ký lưu động đối với việc khai sinh, kết hôn, khai tử;

Sáu là tường xuyên trau dồi kiến thức pháp luật để nâng cao năng lực và nghiệp vụ đăng ký hộ tịch; tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ do Ủy ban nhân dân hoặc cơ quan tư pháp cấp trên tổ chức;

Bảy là chủ động báo cáo, đề xuất Ủy ban nhân dân cùng cấp phối hợp với cơ quan, tổ chức kiểm tra, xác minh về thông tin hộ tịch; yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin để xác minh khi đăng ký hộ tịch; phối hợp với cơ quan Công an cùng cấp cung cấp thông tin hộ tịch cơ bản của cá nhân cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

 Bên cạnh đó, tại Điều 74 quy định rõ những việc công chức tư pháp – hộ tịch không được làm như cửa quyền, hách dịch, sách nhiễu, trì hoãn, gây khó khăn, phiền hà, nhận hối lộ khi đăng ký, quản lý hộ tịch; thu lệ phí hộ tịch cao hơn mức quy định hoặc đặt ra các khoản thu khi đăng ký hộ tịch; đặt ra thủ tục, giấy tờ, cố ý kéo dài thời hạn giải quyết đăng ký hộ tịch; tẩy xóa, sửa chữa, làm sai lệch nội dung thông tin trong Cơ sở dữ liệu hộ tịch; đăng ký, cấp giấy tờ về hộ tịch trái quy định của Luật này; tiết lộ thông tin liên quan đến bí mật cá nhân mà biết được qua đăng ký hộ tịch.

Như vậy với việc xác định cụ thể những nhiệm vụ cụ thể cho công chức Tư pháp – hộ tịch trên lĩnh vực hộ tịch, Luật Hộ tịch 2014 tạo hành lang pháp lý quan trọng giúp xác định rõ vị trí việc làm của công chức này.

3. Một số đề nghị để công chức Tư pháp – hộ tịch thực hiện tốt nhiệm vụ của mình trên lĩnh vực hộ tịch

Để công chức Tư pháp – hộ tịch thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, nhất là khi những nhiệm vụ cụ thể của công chức được quy định

Một là cần sớm ban hành xây dựng văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết Luật Hộ tịch, bao gồm cả các Nghị định và Thông tư hướng dẫn. Tốt nhất là vào thời điểm Luật có hiệu lực thì các văn bản này cũng đã được ban hành đầy đủ để thuận lợi trong việc áp dụng thống nhất

Hai là với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cần tiến hành rà soát để kiện toàn đội ngũ cán bộ hộ tịch cấp cơ sở trong bối cảnh Luật Hộ tịch mới đã có sự thay đổi về thẩm quyền đăng ký hộ tịch Qua công tác rà soát sẽ có đánh giá đối với đội ngũ cán bộ tư pháp, để có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ. Bởi, theo quy định của Luật Hộ tịch, đến hết năm 2019, tư pháp xã bắt buộc phải có trình độ trung cấp luật (tư pháp huyện phải là Đại học luật). Đây là công việc đồ sộ liên quan đến nhiều ngành, do đó phải triển khai ngay trong năm 2015

Luật đã cho phép có 4 năm để chuẩn hóa đội ngũ cán bộ hộ tịch nói chung trong đó có công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã

            Ba là hiện tại Nhà nước ta chưa có văn bản nào quy định chức danh hộ tịch chuyên trách mà chỉ có chức danh công chức Tư pháp - hộ tịch. Thực tế, do sự quá tải về công tác Tư pháp và công tác Hộ tịch nên nhiều địa phương đã vận dụng bố trí 2 công chức Tư pháp - Hộ tịch, trong đó một công chức chuyên làm công tác Tư pháp, một công chức chuyên làm công tác Hộ tịch. Qua tìm hiểu mới có khoảng  57% số công chức Tư pháp - Hộ tịch chỉ làm hộ tịch. Ở Nam Định hiện chỉ có 20 phường trên địa bàn thành phố là bố trí sắp xếp cán bộ như vậy. Cần phải nghiên cứu kỹ vấn đề này để giảm tải công việc cho công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã.

Việc tuyển dụng mới công chức tư pháp – hộ tịch nhất thiết phải đủ các tiêu chuẩn như luật quy định chứ không nên tuyển dụng xong rồi về đào tạo, bồi dưỡng như hiện nay.

Bốn là, bản thân chính công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã cần nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình để tự hoàn thiện các kỹ năng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Công chức cần chú ý việc tự đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn, nắm chắc các kiến thức pháp luật đặc biệt là quy trình giải quyết các vấn đề hộ tịch, có kỹ năng thuần thục trong sử dụng máy tính để kịp thời cập nhật đưa các dữ liệu hộ tịch của công dân  lên hệ thống Cơ sở dữ liệu hộ tịch quốc gia, Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử

Có thể nói Luật Hộ tịch năm 2014 quy định khá đầy đủ chi tiết về lĩnh vực hộ tịch, trong đó gắn trách nhiệm trực tiếp cho UBND xã và công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã. Thực tế một văn bản Luật điều chỉnh chủ yếu về hoạt động của một công chức cấp xã là không nhiều. Với vị trí quan trọng của một vấn đề được Luật này điều chỉnh, công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã cần nhận thức rõ trách nhiệm vị trí đó của mình để chủ động thực hiện. Quá trình tác nghiệp kể từ khi Luật có hiệu lực rất cần sự hỗ trợ, tạo điều kiện của nhiều cơ quan liên quan./.

 

 

(Nguồn: Khoa Nhà nước - Pháp luật)

Thông tin khác

BÁO CÁO ĐỀ DẪN HỘI THẢO KHOA HỌC NHÂN KỶ NIỆM 70 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG TÁM VÀ QUỐC KHÁNH 2/9
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM - MỐC SON LỊCH SỬ MỞ RA KỶ NGUYÊN ĐỘC LẬP DÂN TỘC VÀ TIẾN LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM CẦM QUYỀN 70 NĂM QUA - NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
MỐI QUAN HỆ ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TRONG ĐIỀU KIỆN XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XHCN Ở VIỆT NAM
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM LÃNH ĐẠO CÔNG CUỘC CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
ĐẤU TRANH PHÊ PHÁN CÁC QUAN ĐIỂM XUYÊN TẠC, PHỦ NHẬN VAI TRÒ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN ĐỐI VỚI NHÀ NƯỚC VÀ XÃ HỘI HIỆN NAY
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VÀ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG TA
ĐỔI MỚI CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
VAI TRÒ, TRÁCH NHIỆM CỦA CÁN BỘ, CÔNG CHỨC TRONG QUÁ TRÌNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH Ở NƯỚC TA HIỆN NAY
XÂY DỰNG BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG, NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
NHỮNG QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VỀ XÂY DỰNG VÀ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG PHÁP LUẬT XHCN Ở NƯỚC TA HIỆN NAY
NỘI DUNG TÓM TẮT VÀ MỘT SỐ ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI VÀ ĐẠI BIỂU HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN (Luật số 85/2015/QH13)
XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XHCN CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN TƯ DUY CỦA ĐẢNG TA
Lịch giảng dạy
Hoạt động tiêu biểu
tapthenhatruong
BithuTinhuy
hoithaocapbo2022
hoithaokllcs
giaoluubongda
camhoa
Trường Chính trị Trường Chinh
Địa chỉ: Số 39 Đường Vị Xuyên - TP.Nam Định
Điện thoại: 0228.3649222 - Fax: 0228.3642530 - Hotline 24/7: 
Website: www.truongchinhtritruongchinhnd.gov.vn - Email: chinhtrinamdinh@gmail.com