Tóm tắt: Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản là cương lĩnh đầu tiên của Đảng của giai cấp vô sản. Là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của chủ nghĩa Mác – Lênin. Trong Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, những cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác lần đầu tiên được trình bầy dưới một dạng hoàn chỉnh và có hệ thống. Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản đã có vai trò định hướng khoa học cho phong trào công nhân thế giới và đối với công cuộc xây dựng chính Đảng ở Việt Nam.
Từ khóa: Tư tưởng Mác- Ăngghen, Tuyên ngôn Đảng Cộng sản, xây dựng Đảng.
1. Tư tưởng cơ bản của Mác-Ăngghen trong tác phẩm Tuyên ngôn Đảng cộng sản.
Thứ nhất, Đảng Cộng sản ra đời là tất yếu, quy luật ra đời và bản chất của Đảng.
C.Mác và Ph.Ăngghen đã luận chứng về sự ra đời của Đảng cộng sản. Đảng Cộng sản ra đời là kết quả của sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học với phong trào công nhân. C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng Đảng Cộng sản ra đời là tất yếu. Luận điểm này được hình thành phát triển qua nghiên cứu lý luận, hoạt động thực tiễn trong phong trào công nhân của C.Mác và Ph. Ăngghen. Theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen, chính đảng là một tổ chức chính trị, có bản chất giai cấp vì nó ra đời từ cuộc đấu tranh giai cấp, tồn tại phát triển là để lãnh đạo đấu tranh giai cấp. Chính đảng chỉ mang bản chất của một giai cấp, không có chính đảng phi giai cấp và chính đảng mang bản chất của nhiều giai cấp. Chính đảng của giai cấp nào thì mang bản chất và đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp ấy.
Đảng Cộng sản là chính đảng của giai cấp công nhân, đội tiên phong của gia cấp công nhân, mang bản chất giai cấp công nhân. Bản chất ấy là sự kết hợp những tinh hoa của bản chất giai cấp công nhân với chủ nghĩa xã hội khoa học. Đảng Cộng sản đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và cả dân tộc. Điều này chủ yếu do lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và cả dân tộc là thống nhất. Bản chất của Đảng Cộng sản được thể hiện trong toàn bộ hoạt động xây dựng nội bộ đảng đến các hoạt động lãnh đạo đấu tranh giành chính quyền và lãnh đạo xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ đất nước.
Thứ hai. Sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân; nhân tố đảm bảo thực hiện thắng lợi sứ mệnh đó - chức năng, nhiệm vụ của đảng cộng sản.
Trong tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” C.Mác và Ph.Ăngghen đã chỉ rõ: giai cấp tư sản khi mới ra đời có vai trò rất to lớn trong lịch sử phát triển của nhân loại, nhưng dần dần giai cấp này mất đi vai trò ấy và trở thành lực lượng cản trở lớn nhất sự phát triển tiến bộ của xã hội loài người. Trái lại, giai cấp công nhân ra đời ngày càng lớn mạnh về số lượng và chất lượng cùng với sự phát triển của nền đại công nghiệp, là lực lượng tiến bộ nhất. Giai cấp công nhân đại diện cho phương thức sản xuất mới, tiến bộ - phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn đầu là xã hội chủ nghĩa. Những yếu tố đó đã quy định giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử toàn thế giới, đó là giai cấp giải phóng bản thân mình, đồng thời giải phóng tất cả các giai cấp, tầng lớp lao động khác trong xã hội khỏi sự áp bức bóc lột của giai cấp tư sản và các thế lực phản động khác, xây dựng xã hội tiến bộ - xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.
Thứ ba: Những nguyên tắc xây dựng đảng cộng sản.
Một là, xây dựng đảng về chính trị.
C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng xây dựng đảng về chính trị gồm xây dựng cương lĩnh và đường lối chính trị đứng đắn của đảng; lãnh đạo tổ chức thực hiện thắng lợi cương lĩnh và đường lối chính trị, nâng cao phẩm chất chính trị của đội ngũ đảng viên; củng cố, nâng cao uy tín chính trị của đảng trong nhân dân và trên trường quốc tế, nâng cao vai trò lãnh đạo chính trị của Đảng.
Hai là, xây dựng đảng về tư tưởng.
Xây dựng đảng về tư tưởng tức là củng cố vững chắc phát triển nền tảng tư tưởng trong hoạt động của đảng, làm cho nền tảng tư tưởng chiếm ưu thế trong xã hội, trở thành động lực phát triển xã hội; xây dựng và tăng cường sự thống nhất tư tưởng chính trị trong đảng; tăng cường đấu tranh tư tưởng lý luận, chủ động ngăn chặn phản bác các thông tin quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch và làm thất bại âm mưu, hoạt động phá hoại đảng và cách mạng của các thế lực thù địch; đấu tranh ngăn chặn đẩy lùi tình trạng tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị trong các tổ chức đảng và đảng viên.
Ba là xây dựng đảng về tổ chức và các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng Cộng sản.
- Đảng phải được xây dựng và hoạt động theo tinh thần của nguyên tắc tập trung dân chủ.
- Hệ thống tổ chức của đảng.
- Những đặc trưng của đảng viên, tiêu chuẩn đảng viên và điều kiện kết nạp đảng viên
- Tăng cường kết nạp đảng viên và đưa những người không xứng đáng với đảng ra khỏi đảng.
- Đảng là một khối thống nhất về chính trị, tư tưởng, tổ chức.
- Liên hệ mật thiết với quần chúng là sức mạnh và sự sống còn của đảng.
- Đấu tranh kiên quyết không khoan nhượng với chủ nghĩa cơ hội, bè phái.
- Đảng phải thường xuyên tự phê bình và phê bình.
- Vai trò đặc biệt quan trọng của cán bộ và công tác cán bộ của đảng.
- Chi bộ là nền tảng của đảng, hạt nhân chính trị trong các hiệp hội công nhân trong công xưởng, nhà máy.
- Tăng cường công tác bảo vệ đảng.
2. Vận dụng tư tưởng của Mác - Ăngghen trong tác phẩm Tuyên ngôn Đảng Cộng sản vào xây dựng chính Đảng ở Việt Nam.
Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng của giai cấp công nhân Việt Nam, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, giáo dục và rèn luyện. Từ khi ra đời đến nay, Đảng ta luôn trung thành và vận dụng đúng đắn, sáng tạo tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăngghen về Đảng Cộng sản vào điều kiện cụ thể của Việt Nam nhằm đề ra đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn, đưa cách mạng nước ta vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, giành được nhiều thắng lợi to lớn. Đồng thời, luôn luôn chăm lo xây dựng Đảng, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng ngang tầm với đòi hỏi của nhiệm vụ chính trị.
Yêu cầu đặt ra và nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới đòi hỏi vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng ngày càng được tăng cường, trọng trách của Đảng càng to lớn, nặng nề hơn. Để hoàn thành trọng trách đó, Đảng Cộng sản Việt Nam cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, tư tưởng về Đảng Cộng sản trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, “Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực lãnh đạo. Giữ vững truyền thống đoàn kết thống nhất trong Đảng, tăng cường dân chủ và kỷ luật trong hoạt động của Đảng. Thường xuyên tự phê bình và phê bình, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và mọi hành động chia rẽ, bè phái”.
Để thực hiện được điều đó, công tác xây dựng chính Đảng ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, cần chú trọng vào những vấn đề cơ bản sau:
Một là, đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị, tư tưởng, nâng cao giác ngộ xã hội chủ nghĩa và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Trình độ lý luận chính trị, sự giác ngộ xã hội chủ nghĩa của đội ngũ cán bộ, đảng viên là cơ sở quan trọng, vững chắc để xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Mọi ý kiến bất đồng, nhận thức sai trái về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước sẽ làm cho Đảng suy yếu, ảnh hưởng đến sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, là nguy cơ trực tiếp gây mất ổn định chính trị - xã hội. Vì vậy, cần đổi mới và nâng cao hiệu quả giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Qua đó, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên luôn luôn khẳng định và tin tưởng vào mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; khẳng định sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố cơ bản hàng đầu quyết định sự thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Tăng cường giáo dục, bồi dưỡng lập trường, quan điểm, phẩm chất đạo đức, lối sống và ý thức tổ chức kỷ luật của giai cấp công nhân cho cán bộ, đảng viên và xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên theo đúng lập trường, quan điểm của giai cấp công nhân. Kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi mọi biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị đạo đức, lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đồng thời, thường xuyên giáo dục tinh thần cảnh giác cách mạng, nâng cao sức “đề kháng” của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trước các thủ đoạn tấn công của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa, chống “tự diễn biến”, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng. Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh một cách sâu rộng trong toàn Đảng và toàn xã hội.
Hai là, thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách trong sinh hoạt và hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng.
Tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng. Thực hiện nguyên tắc này góp phần giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng, bảo đảm cho Đảng là một chỉnh thể, một tổ chức chặt chẽ, thống nhất về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đồng thời khắc phục mọi biểu hiện lệch lạc, sai trái do tác hại của bệnh quan liêu, gia trưởng, độc đoán chuyên quyền, cục bộ, bè phái gây ra ở một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên.Vì vậy, cần tăng cường sự thống nhất nhận thức trong toàn Đảng về vị trí, vai trò, nội dung, bản chất của nguyên tắc tập trung dân chủ.
Tiếp tục cụ thể hóa nội dung, yêu cầu của nguyên tắc tập trung dân chủ thành quy chế làm việc của các cấp ủy, tổ chức đảng. Mọi đảng viên và tổ chức đảng phải nói, làm theo đúng nghị quyết của Đảng. Có cơ chế mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật trong sinh hoạt và hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng.
Nâng cao chất lượng tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Phát huy vai trò của các cấp ủy đảng trong việc bàn bạc, quyết định những chủ trương, biện pháp lãnh đạo, phân công, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát việc thực hiện của cán bộ, đảng viên, nhất là hoạt động của người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng công tác cán bộ, lựa chọn cán bộ vừa có “ tài – đức”. Giữ vững kỷ cương, kỷ luật trong Đảng. Đặc biệt nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng.
Ba là, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình, chống chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, tham nhũng và các hiện tượng tiêu cực trong Đảng.
Tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là “thang thuốc hiệu nghiệm”, biện pháp tốt nhất để giải quyết mọi bất đồng, mâu thuẫn trong nội bộ tổ chức đảng, củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, làm cho cán bộ, đảng viên yêu thương, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Vì vậy, các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên cần nhận thức sâu sắc vai trò của tự phê bình và phê bình; có động cơ, thái độ, trách nhiệm tự phê bình và phê bình đúng đắn, trong sáng; tiến hành tự phê bình và phê bình nghiêm túc theo đúng tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Nghiêm cấm mọi hành vi lợi dụng phê bình để bôi nhọ, vu cáo, hạ uy tín cá nhân, gây mất đoàn kết, chia rẽ nội bộ.
Phát huy vai trò của các cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan, đoàn thể nhân dân trong việc kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của đảng viên, phát hiện những cán bộ, đảng viên tham nhũng, tiêu cực. Thực hiện công khai hóa, dân chủ hóa những vấn đề liên quan đến tài chính, kinh tế; hoàn chỉnh hệ thống chính sách, pháp luật. Kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện những điều đảng viên không được làm. Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra của Đảng, công tác thanh tra của Nhà nước, công tác giám sát của các đoàn thể nhân dân. Phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm minh những cán bộ, đảng viên quan liêu, tham nhũng, thoái hóa, biến chất, vi phạm kỷ luật đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định của đoàn thể.
Thực hiện tốt những vấn đề cơ bản trên nhằm xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới, góp phần quan trọng vào việc giữ gìn và phát triển những giá trị to lớn về lý luận và thực tiễn trong tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”./.
|
